16 Mar Kalp Romatizması Nedir?
Akut romatizmal ateş olarak da bilinen kalp romatizması, çocuk kalp hastalıkları arasında A grubu streptokok adlı bakterinin yol açtığı edinsel kalp hastalığıdır. En sık 5-15 yaş arasında görülmekle birlikte; 5 yaş altındaki olgular, toplam hasta sayısının %3-5’ini oluşturmaktadır.
Çocukluk çağında geçirilen ve antibiyotikler ile tedavi edilmeyen beta hemolitik streptokoka (Beta enfeksiyonu ) bağlı enfeksiyonun yarattığı ciddi bir komplikasyondur. Boğaz enfeksiyonu sırasında vücuda giren streptokok bakterisine karşı vücudun bağışıklık sistemi cevap verir ancak bazı insanlarda bağışıklık sistemi bakteriler yerine kendi dokularına saldırır, en sık saldırdığı bölgeler eklemler, kalp kapakları ve sinir sistemidir. Kalp dokularında kronik inflamasyon (iltihaplanma) meydana gelir. İltihaplı kalp romatizması tedavi edilmediği takdirde kalp yetmezliğine ilerleyebileceği için bilinçli olunmalıdır.
Kalp romatizmasında en sık etkilenen kapak kalbin sol kısmındaki odacıklar arasında yer alan mitral kapaktır. Mitral kapak genel olarak vakaların %50-60’ında etkilenmiş olarak tespit edilir.
Kalp Romatizması Belirtileri Nelerdir?
Akut romatizmal ateş belirtileri oldukça çeşitli olup, genellikle boğaz enfeksiyonunu takiben 1-6 hafta içerisinde ortaya çıkarlar. Akut romatizmal ateş belirtileri arasında yer alan birçok belirti ve bulgu mevcuttur:
- Ateş
- Özellikle diz ve bileklerde belirgin, eklemlerin ödemli, hassas, kırmızı renkli ve oldukça ağrılı olması
- Cilt altında nodül gelişimi veya deri döküntüsü
- Kol, bacak veya yüz kaslarında istemsiz hareket meydana gelmesi
- Halsizlik
Akut romatizmal ateş hastalarında kalp romatizması gelişimini takiben nefes darlığı, göğüs ağrısı ve ödem gibi belirtiler de hastalık tablosuna ilave olabilir.
Kalp Romatizması Nasıl Tedavi Edilir?
Kalp romatizmasına tanısal yaklaşımda hekimler öncelikle tıbbi öykü alma ve fizik muayene işlemlerine başvururlar. Kalp romatizması sonucunda normal kalp seslerine ilaveten
üfürüm adı verilen kalp sesleri de tespit edilebilir. Üfürümler, kapakçıkların etkilenmesine bağlı olarak bu yapıların pompalanan kanı sızdırması sonucunda oluşur.
Ekokardiyografi testinde ses dalgaları kullanılarak kabin odacıkları ve kapakçıklarının değerlendirilmesi sağlanır. Görüntülerde kalp etrafında sıvı toplanması, kalp yapılarının büyümesi, kapakçıklar ile ilgili anormallikler veya kapakçıklarda meydana gelen kaçak akımlar gibi çeşitli romatizmal kalp hastalığı bulguları tespit edilebilir.
Kalp romatizmasına tedavi yaklaşımı, “önleme tedavisi” ve “uzun vadeli olarak kontrol altında tutma tedavisi” olarak 2 kısımda incelenebilir. Önleyici temel tedavi yaklaşımında streptokok türevi bakterilere bağlı gelişen boğaz enfeksiyonlarının antibiyotik ilaçlar ile tedavi edilmesi yer alır. Eğer kişiler hali hazırda akut romatizmal ateş tanısı aldıysa kontrol altında tutma tedavisi kapsamında iltihaplanmayı azaltan ilaçlara da başvurulur.
Kalp romatizması tedavisi kapsamında özellikle mitral kalp kapakçığında darlık gelişen, ritim bozukluğu olan ve sol üst kalp odasında trombüs (pıhtı) meydana gelen kişilerde “perkütan mitral balon valvuloplasti“ olarak tanımlanan kalp romatizması ameliyatı gündeme gelebilir. Ağır seyirli kapakçık rahatsızlıklarında cerrahi müdahale yapılması ile kapakçığın değişimi veya tamiri gerçekleştirilebilir.
Tedavi türü ve süresi, hastalığın erken dönemde teşhis edilmesine bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Romatizmal kalp hastalığı olan bireylerin düzenli olarak
uzman kalp doktoru tarafından kardiyovasküler sistemleri ile ilgili fonksiyonlarının değerlendirilmesini sağlamaları oldukça önemlidir.
